HOME         Historische Studiegroep "Land van Kessel"

Laten, laatgoederen, laatbanken, cijns, cijnsboeken, enz. in en om het Land van Kessel?

Er is een groot verschil in het Overkwartier tussen cijnsboeken tot en met de 15e eeu en de eeuwen daarna.
In de 16e eeuw is er geen onderscheid meer tussen cijns- en lijfgewinsgoederen. Ze zijn gebonden aan een grondheer, niet aan een heerlijkheid.

Huis Broekhuizen

Thinsboek here Reyners here tot Broichuysen, Ritter, dat hij in het jaar 1475 heeft laten vernieuwen.
Daarin staat diverse keren de bewoording van "orkond laten" en dan volgen twee laten met zowel de voor- als hun achternaam.
Het bewuste register wordt ook Lijffgewyns boeck genoemd.
In alle plaatsen waar het Huis Broekhuizen rechten bezat is er duidelijk sprake van laten. De volgende plaatsen worden genoemd. Broekhuizen, Horst, Tienraede, Zwolgen, Grubbenvorst, Velden, Blerick.
 
Huis Ter Horst 
Waarover helaas nog geen inventaris bestaat. Dit is slechts een gedeelte van het oorspronkelijke archief van de familie Van Furstenberg, Teil Stammheim. Gegevens over de laten kunnen ook aldaar achter gebleven zijn.  
Meerlo
Archief Huis Meerlo en de laten van Tienray berust trouwens eveneens voor een groot deel niet in Maastricht.

Sevenum

Ouderdom van in cultuur gebrachte landbouwgronden voor 1798.
Op alle gronden lagen grondheerlijkrechten, uitgezonderd de allodiale gronden. (vermoedelijk waren dit gronden waarvan thinsverplichtingen waren afgekocht. Slechts enkele percelen bekend.)
De gronden vallende onder het thinsrecht zijn:
Voor Sevenum:
a     De jongst thinsgoederen zijn de Heren novaele gronden aangekocht van 1674 tot 1798
                    Allen erfthinsgoederen. Hier wordt nergens de term -laeten- vermeld
b Vervolgens de Koningsnovaele thinsgoederen aangekocht en aangegraven van 1364 tot 1674
                    Allen erfthinsgoederen. Hier wordt nergens de term -laeten- vermeld
c     De Meursche pandschappe. Vermoedelijk zijn hier de novaele gronden aangekocht en aangegraven tussen 1279 en 1364 in het Land van Kessel bijgevoegd.
Voor Sevenum alleen erfthinsgoederen. Hier wordt nergens de term -laeten- vermeld
d     gronden ontgonnen voor 1279 ?

 

Swolgen 
Het zou nuttig zijn om eens de Hof De Donck te Swolgen te onderzoeken, want zij had een thijnsboekje [1561-1579].
De Hof is verbonden aan de Abdij te Susteren.