HOME Historische Studiegroep "Land van Kessel"
Broekhuizen tot 1800
- Van Malsen, Van Wittenhorst, Huyn van Geleen, Van Pallandt, Van Plettenberg, Van Wendt en Van Arnstedt. De reden van deze verschillende familienamen is, dat de vererving grotendeels via de vrouwelijke lijn verliep. Uiteindelijk kwam het bezit terecht bij Frederica Augusta von Wendt. Zij trouwde met Philip Leopold von Arnstedt, Herr von Brumby en Barleben gelegen bij Maagdenburg, waardoor het beheer van de heerlijkheid in het gedrang kwam. Tenslotte verkochten zij het oude familiebezit in 1744 aan Frederik II, koning van Pruisen. Vanaf die tijd liet de koning zijn bezit beheren door rentmeesters. De koning gaf in 1749 aan Adam Blum opdracht om zijn heerlijkheid in kaart te brengen en dankzij deze opdracht bevindt zich in het Hauptstaats Archiv in Düsseldorf een gedetailleerde kaart van dit dorp. Alle landerijen en percelen staan erop, zodat men de ontwikkeling van dorpskern van Broekhuizen kan volgen volgen, waarbij de kaart van Adam Blum uit 1749 als voorloper van het kadaster wordt gezien.
Tot de komst van Fransen in dit gebied in 1794 behoorde de heerlijkheid Broekhuizen tot de kroon van het Pruisisch Gelders Overkwartier. Het domeingoed ‘kasteel Broekhuizen’ werd als koninklijk bezit beheerd door rentmeesters, die de jaarlijkse rekeningen moesten indienen bij de Domainkammer te Geldern. Zowel de inkomsten als de uitgaven werden regelmatig nagerekend.
Archieven
De archieven van Broekhuizen vallen in de volgende bestandsdelen uiteen:
- 1. Archief van de Schepenbank
- - RAL, Toegang 01.032 Inventaris van de archieven van de schepenbank en de heerlijkheid Broekhuizen, door Th. J. van Rensch.
- 2. Huisarchief
- - HSAD, Landesarchiv Geldern, onder het bestand Administrationskolleg
- diverse stukken, waaronder bijvoorbeeld cijnsregister uit 1475 en een leenboek van het huis Broekhuizen uit de 18e eeuw.
- 3. Gemeentearchief, 1798-2001
Daarnaast zijn er nog een aantal archiefbronnen op te noemen, maar deze zijn niet specifiek voor Broekhuizen, maar zijn Overheidsarchieven waarin stukken over Broekhuizen voorkomen.