- MARIS Pachtcontract 1760
-
- Op heden dato ondergenoemt hebben wij rector, priorinne en
procuratersse des cloosters Maria-Weyde binnen de stadt Venlo, mede
in naemen desselven saementlijken religieusen, uytgegeven ten halven
te bouwen, onsen hof Nieuw Maris genoemt, gelegen in 't kerspel van
Helden, aen Willem Willemsen en Gertruydt Hendricks, eheluyden, voor
eenen termijn van dry achtervolgende jaeren, naestcomende paeschen
aenvanck nemende, op manieren en conditie hier volgende:
-
In den eersten sal den halfman verplicht sijn den hof in goed
daack en wanden, ende de landerijen in behoorlijke regeeringe van
bouw en misting te onderhouden, en het lant dat nu ledig light soo
veel als het geschieden kan allensgens bouwbaer maaken. En wat voor
't eerst hierop wast, sal voor de beesten afgevoeret mogen worden.
En wat veerders op den hof wast, niet uytgesondert, sal half en half
gedeylt worden. En des sal 't saet oock van beyden sijden half en
half gedaen worden. Als de vrugten gemayt, sullen van 't convent op
't velt getelt worden, en door den halfman ingevaeren, gedorssen en
de helft daer van in 't convent vrij gelevert worden; dus wort hem
van 't convent jaerlijx gegeven eene halve aem bier in gelt of in
substantie.
-
Alle beesten als peerden, koeyen, calveren, schaepen sullen
half en half wesen. Als eenige beesten gedeelt sullen worden, sal
den halfman deselve setten, en 't convent sal den keur hebben. De
coppelschaep sullen ten minst 75 van getall sijn, en alsdan sullen
hem gepermitteert sijn daerbij te houden 15 omschaepen, dat is vijf
op 't veerdel als er meer of min sijn; en bij aldien dat 't getall
der omschaepen meerder bevonden worden, sullen worden
doorgeschlaegen. En daerom sal aen 't convent vrijstaen de beesten
altijt te mogen tellen. En soo eenige coomen te sterven, sal den
halfman aen procuraters de weet doen, en de doorgeschlage ooren van
de afgestorve schaepen sal hij oock bewaeren, en toonen aen den
rector. Op den tijt dat de schaepen geschooren worden, sal 't
convent geven nogh eene halve aem bier als boven. En 't convent sal
alsdan kiesen uyt de coppel eenen haemel en een lam. De wolle sal
half en half gedeelt worden, behoudentlijk dat den rector eenen roef
voor af sal mogen kiesen. Den halfman sal alle jaers opvoeden ten
minsten twee treeckalveren, en alsoo altijt trachten te houden 11
rintbeesten, daerbij eenen os en een peert, om het werk te doen
gebruycken. Ende op dat het vee beeter aengequeeckt magh worden, sal
aen den halfman jaerlijx toegelaght worden uyt den gemeenen hoep
vier vimmen rogge en dry vimmen boeckweyt, item eenen morgen lenten.
En den halfman sal gehouden sijn alle jaers eenen deel van den
hoefschlaegh op de doenlijckste manier te misten. Daerenboven nemt
't convent nogh op hem het hoye van een half boender voor de helft
te helpen te betaelen. En den halfman sal veerders alle middels
gebruyken om door genoegsaeme misting de landerijen in goeden staet
te houden, de bempden te verbeeteren, en 't lant dat legh light
bouwbaer te maacken.
-
De schattingen sullen staen tot last van 't clooster, en den
hooftschatt sal den halfman alleen betaelen. Den beestenschat sal
weedersijts half en half gedraegen worden, alsoock de doortoghten
van de ruyters en de fouragiën, soo gelevert moeten worden. En alles
wat hem bijgevall met half aengaet sal hij oock de helft van
betaelen. En soo wanneer datter veerders eenige extraordinarisse
kosten te draegen vielen, sal aen den halfman geschieden als aen
sijne naebuyren, gelijck hem oock gedaen sal worden in haegelschlag
en heyr kraght; maer sal al eerst gehouden sijn den schaeden aen te
wijsen, die geschiet is.
-
Hier tegens voor de schatting en voor huer van de huysing,
weyden, bempden sal den halfman saemen geven vijf en twintigh gulden
Ruremondtse weeringe. Item vijf en twintigh pont botter, acht
hoenders, tachentig eyers, een veerdel ponts muscaet-bloom, aen den
rector eenen specie pattacon, tien karren turf vrij in 't clooster
gelevert. En den halfman sal oock niet weygerig sijn jaerlijx 5 à 6
dagen voor 't convent tot Venlo turf of dergelijken te coomen vaeren,
of aendere diensten te doen, als hij daertoe versoght wort. En opdat
het eene jaer het aendere niet soude vatten, sal hij jaerlijx met de
procuratersse af reekenen.
-
Als eenige reparatiën te doen, sal den halfman sulxs bevooren
aen den rector te kennen geven, en alsdan sal het clooster den loon
betaelen, de materialen besorgen en den halfman sal deselve
bijvaeren, de aerbeytsluyden den cost en drank geven. En als te
decken of aendere dergelijke reparatie te doen, sal hij oock den
oeperkneght stellen. Maer wat hij met sijn eygen kneghten alleen kan
doen sal hij self maacken. Noghtans de nieuwe bouwen sullen sijn tot
last van 't clooster. Den halfman sal jaerlijx soo veel schoeven
maaken als noodigh om de huysing, stall en schuyre in goet daack
daermede t'onderhouden.
- 6.
Den halfman sal geen hout van den hof mogen afkappen,
van wat soort 't sij, sonder kennis en consent van den rector. En
als 't convent eenig hout of boomen wilt laeten kappen of uytdoen,
sal den halfman met sijn volck daertoe behulpsaem sijn. Desgelijken
oock als eenig hout op den hof te planten viel. Daerenboven sal hij
gehouden sijn de grachten, tuynen, heggen, wallen wel t'onderhouden.
Onder de boomen sal hij niet mogen vlaggen.
-
Als den halfman van den hof vertreckt, sal hij geen mist nogh
stroy mogen afbrengen. En d'opsegging sal d'een d'ander een half
jaer van te vooren doen. En in dit gevall sal den halfman de
beesten en alles wat op den hof te setten is, in twee deelen
stellen, waervan het convent den keur vooraf sal hebben.
-
-
-
-
-
-
-
-
-
- Willem Willemsen heft in huer (bouwt
ten halven) Nieuw Maris tot jaer 1763, om Paeschen.
- Betaelt of levert jaerlijx vrij:
- De helft van de vrughten
- 1 haemel
- 1 lam, 1 roef wolle
- 25 gl Ruremondts voor huyshuere
- 1 specie pattacon voor den rector
- 25 pont botter
- 8 hoenders
- 80 eyers
- ¼ pont muscaetebloom
- 10 karren turf vrij
-
-
-
-