PACHTCONTRACT MARIS 1760


door Jacques Rutten.                                                          (RAL, Mariaweide, inv nr 474)  

tekst in blauw geeft links aan naar onderliggende bladzijden


 
MARIS                        Pachtcontract 1760
 
Op heden dato ondergenoemt hebben wij rector, priorinne en procuratersse des cloosters Maria-Weyde binnen de stadt Venlo, mede in naemen desselven saementlijken religieusen, uytgegeven ten halven te bouwen, onsen hof Nieuw Maris genoemt, gelegen in 't kerspel van Helden, aen Willem Willemsen en Gertruydt Hendricks, eheluyden, voor eenen termijn van dry achtervolgende jaeren, naestcomende paeschen aenvanck nemende, op manieren en conditie hier volgende:
       In den eersten sal den halfman verplicht sijn den hof in goed daack en wanden, ende de landerijen in behoorlijke regeeringe van bouw en misting te onderhouden, en het lant dat nu ledig light soo veel als het geschieden kan allensgens bouwbaer maaken. En wat voor 't eerst hierop wast, sal voor de beesten afgevoeret mogen worden. En wat veerders op den hof wast, niet uytgesondert, sal half en half gedeylt worden. En des sal 't saet oock van beyden sijden half en half gedaen worden. Als de vrugten gemayt, sullen van 't convent op 't velt getelt worden, en door den halfman ingevaeren, gedorssen en de helft daer van in 't convent vrij gelevert worden; dus wort hem van 't convent jaerlijx gegeven eene halve aem bier in gelt of in substantie.
       Alle beesten als peerden, koeyen, calveren, schaepen sullen half en half wesen. Als eenige beesten gedeelt sullen worden, sal den halfman deselve setten, en 't convent sal den keur hebben. De coppelschaep sullen ten minst 75 van getall sijn, en alsdan sullen hem gepermitteert sijn daerbij te houden 15 omschaepen, dat is vijf op 't veerdel als er meer of min sijn; en bij aldien dat 't getall der omschaepen meerder bevonden worden, sullen worden doorgeschlaegen. En daerom sal aen 't convent vrijstaen de beesten altijt te mogen tellen. En soo eenige coomen te sterven, sal den halfman aen procuraters de weet doen, en de doorgeschlage ooren van de afgestorve schaepen sal hij oock bewaeren, en toonen aen den rector. Op den tijt dat de schaepen geschooren worden, sal 't convent geven nogh eene halve aem bier als boven. En 't convent sal alsdan kiesen uyt de coppel eenen haemel en een lam. De wolle sal half en half gedeelt worden, behoudentlijk dat den rector eenen roef voor af sal mogen kiesen. Den halfman sal alle jaers opvoeden ten minsten twee treeckalveren, en alsoo altijt trachten te houden 11 rintbeesten, daerbij eenen os en een peert, om het werk te doen gebruycken. Ende op dat het vee beeter aengequeeckt magh worden, sal aen den halfman jaerlijx toegelaght worden uyt den gemeenen hoep vier vimmen rogge en dry vimmen boeckweyt, item eenen morgen lenten. En den halfman sal gehouden sijn alle jaers eenen deel van den hoefschlaegh op de doenlijckste manier te misten. Daerenboven nemt 't convent nogh op hem het hoye van een half boender voor de helft te helpen te betaelen. En den halfman sal veerders alle middels gebruyken om door genoegsaeme misting de landerijen in goeden staet te houden, de bempden te verbeeteren, en 't lant dat legh light bouwbaer te maacken.
       De schattingen sullen staen tot last van 't clooster, en den hooftschatt sal den halfman alleen betaelen. Den beestenschat sal weedersijts half en half gedraegen worden, alsoock de doortoghten van de ruyters en de fouragiën, soo gelevert moeten worden. En alles wat hem bijgevall met half aengaet sal hij oock de helft van betaelen. En soo wanneer datter veerders eenige extraordinarisse kosten te draegen vielen, sal aen den halfman geschieden als aen sijne naebuyren, gelijck hem oock gedaen sal worden in haegelschlag en heyr kraght; maer sal al eerst gehouden sijn den schaeden aen te wijsen, die geschiet is.
       Hier tegens voor de schatting en voor huer van de huysing, weyden, bempden sal den halfman saemen geven vijf en twintigh gulden Ruremondtse weeringe. Item vijf en twintigh pont botter, acht hoenders, tachentig eyers, een veerdel ponts muscaet-bloom, aen den rector eenen specie pattacon, tien karren turf vrij in 't clooster gelevert. En den halfman sal oock niet weygerig sijn jaerlijx 5 à 6 dagen voor 't convent tot Venlo turf of dergelijken te coomen vaeren, of aendere diensten te doen, als hij daertoe versoght wort. En opdat het eene jaer het aendere niet soude vatten, sal hij jaerlijx met de procuratersse af reekenen.
       Als eenige reparatiën te doen, sal den halfman sulxs bevooren aen den rector te kennen geven, en alsdan sal het clooster den loon betaelen, de materialen besorgen en den halfman sal deselve bijvaeren, de aerbeytsluyden den cost en drank geven. En als te decken of aendere dergelijke reparatie te doen, sal hij oock den oeperkneght stellen. Maer wat hij met sijn eygen kneghten alleen kan doen sal hij self maacken. Noghtans de nieuwe bouwen sullen sijn tot last van 't clooster. Den halfman sal jaerlijx soo veel schoeven maaken als noodigh om de huysing, stall en schuyre in goet daack daermede t'onderhouden.
6.       Den halfman sal geen hout van den hof mogen afkappen, van wat soort 't sij, sonder kennis en consent van den rector. En als 't convent eenig hout of boomen wilt laeten kappen of uytdoen, sal den halfman met sijn volck daertoe behulpsaem sijn. Desgelijken oock als eenig hout op den hof te planten viel. Daerenboven sal hij gehouden sijn de grachten, tuynen, heggen, wallen wel t'onderhouden. Onder de boomen sal hij niet mogen vlaggen.
       Als den halfman van den hof vertreckt, sal hij geen mist nogh stroy mogen afbrengen. En d'opsegging sal d'een d'ander een half jaer van te vooren doen. En in dit  gevall sal den halfman de beesten en alles wat op den hof te setten is, in twee deelen stellen, waervan het convent den keur vooraf sal hebben.
Willem Willemsen heft in huer (bouwt ten halven) Nieuw Maris tot jaer 1763, om Paeschen.
Betaelt of levert jaerlijx vrij:
De helft van de vrughten
1 haemel
1 lam,   1 roef wolle
25 gl Ruremondts voor huyshuere
1 specie pattacon voor den rector
25 pont botter
8 hoenders
80 eyers
¼ pont muscaetebloom
10 karren turf vrij