PACHTCONTRACT MARIS 1644


door Jacques Rutten.                                                          (RAL, Mariaweide, inv nr 471)  

tekst in blauw geeft links aan naar onderliggende bladzijden


 
 
Pachtcontract Maris 1644
(Veel vlekken die sommige woorden moeilijk, en soms onleesbaar maken)
 
            Anno 1644 den 18 decembris hebben die erwerd
frater, mater ende procuratesche in name der semptelike conven­tu-
alen inde Wey tot Venlo wtgegeven ten halven te bouwen den
hoff het groot Maris genaempt in het kerspel van Hel-
den, aen Jan Tonis ende Mett sijn huysvrouwe, ses iaeren,
ter halver tijt op te seggen ter beyder sijden, desen naest
commende paschen aengaende, in maniere ende voorworden hier
volgende:
 
In den iersten sal den halfman den hoff ende landerijen
in bouw ende mestinge wel onderhalden ende het landt
dat nu ledich licht met de nieue erven soe veel als
het geschiden kan allen­skens boubaer maecken, ende den
saet sal ten beyden sijden halff ende halff gedaen worden.
Ende oock al wat daer op der hoff wascht, niet wtgesondert,
sal halff ende halff gedeylt worden.
Item perden, koeyen, schapen sullen ten halven sien ende gheen
verkocht worden sonder het beliven des convents, ende aster
meer als een beest te vercopen viel sal den halffman
die setten tegens den anderen ende het convent sal kisen.
Ende sal soe veel calveren opvoeden als hij can.
Item den halffman sal gehouden sijn ten minsten ander-
halff hondert koppel schapen halden, ende en sal oock niet
meer omschapen op het vierdeel moghen houden als vijf,
ende indien daer meer bevonden worden, sullen doorgeslagen
worden.
Noch wordt den halffman to voorkoren tougelacht
vijf vimmen roggen ende vijf fimmen boeckweyt ende vier
vimmen haver ende eenen morgen linten lants, niet van
besten noch vande slechsten, dan soo men hem op het velt
sal wijsen van beyder gewas.
Item wanneer het tijt is koren in te vaeren soo sal den
halff man sullix den convent ierst te kennen geven om te
tellen ende dan salt den halffman inde schure vaeren
ende in twee bermen leggen, waervan het convent sal
kysen ende alst hun sal beliven dorschen, waer toe den
halfman medt sijn volck sal helpen ende des con-
vents dorssers den kost ende slapinge geven.
Item sal den halffman soo veel schoveeff maken als hij
kan waer van hij voor die iaerlix in het convent binnen Venlo
een dry vimmen sal leveren, ende want daer och enige
overschiten, die sal men verkopen ende het gelt deylen. Ende
als vannode is te decken, ofte enige andere reparatie
op den hoff te doen, sal den halfman alles bij varen ende
bestellen den operknecht, sal den werckman den kost
geven, ende het convent den loon. Maer wat hij met
sijne knechten gedoen kan sal hij self macken.
Item is noch voorbehalden dat het convent naer hune
beliven sal mogen disponeren van dry morgen vanden hoef-
slach, dry morgen landts wt den groten hoff ende alle
andere landerie ende erve die placht te hoeren ander
den nieuwen hoff.
Vorders is versprocken wat op den hoff wascht vruchten
ende andersins sal den halfman gehalden sien die helf
binnen Venlo ant convent te leveren.
Item als men die schapen scheren sal, sal het convent
geven een halff aem biers/ ende het convent sal als
dan kysen wt die coppel eenen hamel ende een lam.
Noch sal den halffman iaerlix aen convent geven
eenendertich pont boteren, ende op de kerckwijigne
ende kermisse ses paer honder, te paeschen ander­halff
hondert eyer, een vet kalf, noch tot een veringe
iarelix een pont peper een pont gimber een pont
rompen ende voor de paters een broet suckers ofte
eenen rijcksdalder daer voor. Ende vier karren torfs.
Soo daer eenige schapen ofte andere beesten gedeylt
werden sal den halffman die [oock?] lijvich maeken
eerse aent convent gebrocht worden. Ende off con-
vent enige dienst vandoen hadde, daer en sal den
halffman niet weygerich in sien.
Item sal den halfman sich gheen holt houwens onder-
staen ende sal gehalden sien die tuynen, heggen, grach-
ten ende wallen wel onderhalden ende deselve wel be
poten.
Item den halffman sal iarelix tot steur der schat-
tinge aent convent betalen vijfendertich gulden romuscher
weringe. Ende oft geviel dat die beesten geschat wir-
den soo sal hij de hellef betalen.
Item sal den halfman naer een iaer van het convent
ontfangen vier karen met bijen, waertegens hij ock vier bijen
sal setten ende ‘t prophijt  daer af commende sal ten halven
sien, soo dat alle bijen eendrachtelicx sullen gedelgt worden.
Item oft geviel dat die conventualen ende den halfman
sich niet langer verdragen en kosten ende moste aftrecken, soo
sal den halfman die beesten ende alles wat op den hoff
te setten is, in twee deylen stellen ende het convent
kysen. Den halfman sal gheen meest vanden hove varen,
sal dien in goede gereck laten. Is daer enich stroy, dat
sal gedeylt worden.
Indien den halffman sich in dese voorss puncten overtrede,
salt alle iaer paeschen met hem sien, ende den hooff
hem doen rumen. Hebben daerom dit instrument van byde
siden ondertekent, ten iaeren ende dagen als boven.
 
 Dit       is Jan Tonis merck                               R Herm. Holp  rector
 
 Dit      is het mert van Peter                             Sr Cornelia Sanssen mater
            van Mareis                                                      Sr Maria Lehen  Sup
                                                           Suster Katharina van Melroy
     J Claessens                                                            procuratrix       
 
Sr Godert a Bocholt
 
 
 
 
Op de in twee gevouwen achterzijde staat op eerste kantje:
 
Dese voorgemelde cedule heeft het convent
met Jan Tonis ende Metten sijn huysvrouw noch
ens ingegaen voor den termijn van 6 jaeren, ten
halfen op te seggen die van de 2 partije dat
sal gelieven. Alsoo dat dese cedule in alle punten
sal onderhouden worden als voor. Oorcondt
ons eygene handen, den 21 jan 1651.
 
Herm. Solp rector
                        Dit is het Merck         van Jan Tonis
 
                        Dit is het Merck           van Mettel van de Coele          
Sr Lehen
 
Enkele onleesbare woorden, waarschijnlijk gedeeltelijke opsomming van pachtopbrengst
 
Op tweede kantje van de achterzijde staat links boven::
 
Pach cedelen                                                               3 vimmen schooven
Jan Tonis opte Maris                                                    het acker half
tot Helden                                                                   31 pont boeter
                                                                                  6 paer honder
                                                                                  150 eyeren
                                                                                  een pont peper
                                                                                  een pont gember
                                                                                  een pont rumpen
                                                                                  4 kerren torf
                                                                                  een vet calf     
                                                                                  een en ander halven ….
                                                                                  35 – 10 gl tt siaers
                                                                                 
 
                                                                                  HELDEN         (ivm archiefindeling)