Tienden Helden


door Jacques Rutten.                                                           

tekst in blauw geeft links aan naar onderliggende bladzijden


 
JAAR 1638
RHCL, Kart 402.
 
Van 1638 zijn drie contracten bekend, van drie verschillende velden. Ze zijn alle drie op dezelfde dag opgesteld en alleen ondertekend door prior Josephus Raymundi en door procurator Hermannus Becker. Dus niet door de pachters ondertekend.
 
VOSBERGERVELD
RHCL, Kart 402     (foto 9796 en 9797)
 
Op 1 juli 1638 verpachten prior Josephus Raymund en procurator Hermannus Becker namens het kartuizerklooster hun deel van het Vosbergerveld voor zes jaar, ten halven op te zeggen, aan Joan van Winckens.  (pachter Kartuizershof)
 
Het contract begint met de standaardaanhef is: “Is te weten dat Anno 1638 den eersten july dye heeren carthusers binnen der stadt Ruremundt hoeren gotshuisen tweedendeel des corentienden tott Helden vant Vosberger velt verpacht hebben sees stediger iaeren achtermalcanderen den halven tiett op te seggen, aen den ersamen Joan van Helden Winckens op conditie als volget:
 
 Die condities zijn, kort samengevat:
Jan moet leveren 44½m rogge en 12m boekweit. Maar het eerste jaar volstaat 43m rog. Droog, zuiver en welgewand. De rogge leveren vóór St Remigius, de boekweit vóór allerheiligen. Als er belemmeringen zijn moet de  kartuis die opheffen. (dus zorgen voor vrijgeleide)
 
Ook twee vimmen schoof en zes karren turf jaarlijks. Levering op kosten van de pachter.
 
Geen volledige betaling dan volgt panding voor schuld plus rente en kosten.
 
Verpachters “bevrijden die tyenden  voor heeren gewaelt tot den lesten dagh van tocommende maent september”. Bij eventuele schade door hagelslag, miswas of heerencracht moet dat binnen acht dagen worden gemeld. Er volgt dan inspectie, op gezamenlijke kosten, en eventueel “quytslach naer behoeren”.
Met het werk moet dan gewacht worden op deze visitatie.
 
Verpachters willen met niemand anders te maken hebben. Alleen met Joan Winckens, ook als deze anderen zou inschakelen voor de oogst.
.
Er zijn twee gelijkluidende cedulen opgemaakt.
Ondertekend door prior Josephus Raymundi en door procurator Hermannus Becker
 
 
 
VORDERSCHUTTERSVELD
RHCL, Kart 402     (foto 9794 en 9795 en ander ex 9800, 9801 en 9802
 
op 1 juli 1638 verpachten kartuizers (procurator Hermanus Becker) Ook hun deel van de tienden van het Vorderschot, voor zes jaar, ten halven op te zeggen, aan Sylicken Seel een Derrick Seel.
 
Condities:
Het eerste jaar leveren 29½m rogge en 9 malder boekweit, de vijf volgende jaren wordt dat 31m rogge en 9m boekweit.
 
Ook leveren op hun kosten twee vimmen schoof en zes karren turf.
 
De andere voorwaarden zijn letterlijk dezelfde als in het eerdergenoemde contract van het Vosbergerveld.
 
Ook dit contract is ondertekend door prior en door procurator.
 
  
Van het Vorderschuttersveld zijn twee exemplaren aanwezig. Op het tweede exemplaar, foto 9800 9801 en 9802 staan ook de verpachtingen van de andere velden vermeld:
 
 
GROOTVELD
Verpacht, voor zes jaar,  aan Goert Hasen, Jacob Claes, Derrick Heesen, Heincke Joecke, Joannes Haesen, Gerret Piggens, ze moeten het eerte jaar 88m rogge leveren, de vijf volgende jaren 90 malder. Daarnaast elk jaar 24 m boekweit.
Ook moeten ze het eerste jaar twaalf karren turf leveren en elk volgend jaar tien karren; ook elk jaar vier vimmen schoof.
Dit tekstgedeelte is ondertekend door Gerrit Hasen, Jacop Rosen en Daniel Ingelen, ludi magister. 
 
 
 
BROEKVELD
Het Broekveld komt in deze aantekeningen twee keer voor. De eerste keer betreft het m.i. een eenjarig contract voor 1638 alleen. Verpacht aan Willhem van Knippenbergh, Peter Gommans, Joan Enckevort, Henrich Smollers, Joan Aengen End en Peter Engels.
Ze zullen leveren tegen St Remigius 43 malder rogge en op Allerheiligen 12 malder boekweit.
Daarnaast twee vimmen schoof en zes karren turf.
 
 
Het tweede contract op de zelfde bladzijde houdt in dat het Broekveld wordt verpacht voor zes jaar met ingang van 1639, aan Henrich Smollers, Peter Gomans, Wilm van Knippenberch, Joan Inckevorts, Dirick aengen End en Peter Ingels, voor 45 malder rogge (eerste jaar 44m) en 12 malder boekweit, en dit op St Remigius, (Allerheiligen niet genoemd, maar wel van kracht) “vrie in den closter op gen solder te leveren op hunne costen”.
Daarnaast twee vimmen schoof en zes karren turf.
Deze tekst is ondertekend, op 18 juli 1639, door Wilm van Knippenbergh vice secretaris.
 
 
VOSBERGERVELD
De al eerder vermelde verpachting (foto 9796 en 9797) wordt ook hier in korte vorm samengevat. Ook weer met mooie handtekening van Jan Wynckens. Inhoud zie boven.
 
 
 
 
BERINGERVELD
Wordt verpacht, op 1 augustus 1639, voor zes jaar aan Willem Hinderix, Jennes op Mares halfman, Peter Gomans en Joan Gomans. Ook voor dit veld gelden de voorwaarden die in het gezamenlijke contract zijn gesteld.
 
De pachtprijs is voor het eerste jaar 38 malder rogge en 12 malder boekweit. De andere vijf jaren zal de pacht bedragen 40 malder rogge en 12 malder boekweit.
Daarnaast de twee vimmen schoof en de zes karren turf.
 
Dit tekstgedeelte is ondertekend door Williellem Hienderiex (!) en Jan Gommes.
 
 
 
 
Op dezelfde blz staat een verklaring van Hencken Ingels dat hij een veld pacht voor vijf jaar; eerste jaar 44 m rogge en 12 m boekweit. De vier resterende jaren wordt dat 45 m rogge en twaalf m boekweit. Het eerste jaar is 1640.
De rogge wordt “bevrijdt” tot twee weken voor St. Remigius; de boekweit tot twee weken na St. Remigius.
Contract kan na twee jaar worden opgezegd.
De naam van het veld is niet genoemd, maar het betreft ongetwijfeld het Broekveld.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
BERINGERVELD
Foto 9792 en 9793
 
1 juli 1638. Eerste blz is identiek aan verpachting vh Vorderschot aan Silken Seel en Derrick Seel. (zie 1638, Vorderschot)
alle andere velden worden op dezelfde voorwaarden als Vorderschotveld verpacht. (prijs, levering, panding, miswas/oorlog/hagel. Allen genoemde pachters)
 
VORDERSCHOTVELD aan Silken Seel en Derick Seel voor 31m rogge en 9m boekweit. Eerste jaar 29½m rog. 2 vimmen schoof en 6 karren turf.
 
GROOTVELD aan Geert Hasen, Jacob Claes, Derrick Hesen, Heinke Joecke (Jeuken??) Joannes Hasen, Gerret Piggens. Pacht 90m rog (eerste jaar 88m) en 24m boekweit. Plus 10 karren turf (eerste jaar 12 karren) en 4 vimmen.
Dit gedeelte is ook ondertekend door meester Daniel Ingelen, ludi magister (een veelzijdig man)
 
BROEKVELD aan Hendrick Smollers, Peter Gommans, Willem vKnippenbergh, Joan Incke[v]ort, Dirick Aengen End en Peter Engels, 6 jr, voor 45m rog (1e jr 44m) en 12m boekweit. 2 vimmen en 6 karren.
Deze pachtovereenkomst wordt getekend door Peter Gommans.
Deze verpachting staat nog eens beschreven en wordt dan ondertekend op 18 juli 1639 door W.vKnippenbergh, v.secretaris
 
VOSBERGERVELD aan Joan Winckens (zie andere contract) 6 jr, voor 44½m rog (eerste jaar 43m) voor ST Remigius, en 12m boekweit (allerheiligen) 2 vimmen en 6 karren.
Getekend door Jan Wynckens.
 
BERINGERVELD aan Willem Hindrix, Jennes op Mares (halfman) Peter Gommans en Joan Gommans voor 6jr. 40M rog (1e jr 38m) en 12m boekweit. 6 karren turf en 2 vimmen. Akte getekend dor Willem Henderiix en Jan Gommans, op 1 augustus 1639.
 
rogge “bevrijd” tot 14 dagen voor St Remigius en boekweit tot 14 dagen na St Remigius.
 
5-9-2010
 
 
Ga de foto´s  na het gaat om alle velden foto t-m 9808=